Καταρράκτης

Ποιοι είναι οι τύποι του καταρράκτη;

Εκτός από το γεροντικό καταρράκτη, υπάρχουν και άλλοι τύποι:

• Συγγενής καταρράκτης
  Συμβαίνει σε παιδιά όπου έχουν κληρονομήσει κάποιο κακό γονίδιο ή έχει επιδράσει στα μάτια τους κάποια μεταβολική ή γενετική αρρώστια. Επίσης μπορεί να συμβεί χωρίς ιδιαίτερη προφανή αιτία.
• Δευτερογενής καταρράκτης
  Μπορεί να σχετιστεί με προηγούμενη επέμβαση στο μάτι, μετά από χρόνια αρρώστια, μετά από χρήση κορτιζόνης ή επίδραση της ακτινοβολίας.
• Τραυματικός καταρράκτης
  Σχετίζεται με απ’ ευθείας τραύμα του ματιού. Αυτό μπορεί να συμβεί αμέσως ή και αρκετούς μήνες ή χρόνια μετά το τραύμα.

Ποια είναι τα συμπτώματα του καταρράκτη;

Αν έχετε καταρράκτη πιθανώς να βιώνετε ένα από τα παρακάτω συμπτώματα:

• Φωτοευαισθησία και θάμπωμα κυρίως στο δυνατό φως του ήλιου, ή στα φώτα των απέναντι αυτοκινήτων ενώ οδηγείτε το βράδυ.
• Μείωση της αίσθησης του βάθους.
• Αύξηση της μυωπίας, ή όπως λέγεται «ψευτομυωπία» οπότε χρειάζονται συχνές αλλαγές των γυαλιών.
• Ατονίζουν και αδυνατίζουν τα χρώματα.
• Διαστρέβλωση και ανωμαλία της εικόνας, διπλωπία ή αίσθηση διπλού ειδώλου.
• Γενικευμένο θάμπωμα της κεντρικής οράσεως.

Φυσιολογική όραση και όραση με καταρράκτη

Πώς γίνεται η διάγνωση του καταρράκτη;

Με πλήρη οφθαλμολογική εξέταση που περιλαμβάνει εξέταση στην σχισμοειδή λυχνία του πρόσθιου ημιμορίου, τονομέτρηση, διαστολή της κόρης για την καλύτερη εξέταση του καταρράκτη και βυθοσκόπηση για την εξέταση του οπισθίου ημιμορίου του ματιού.

Επίσης η προεξέταση του καταρράκτη περιλαμβάνει κάποιες ειδικές μετρήσεις, για την εξακρίβωση της δύναμης του ματιού καθώς επίσης και της δύναμης του ενδοφακού που θα μπει στην θέση του καταρράκτη μέσα στο μάτι κατά την διάρκεια της επέμβασης.

Ποιος θα πραγματοποιήσει την επέμβαση του καταρράκτη;

Οι επεμβάσεις καταρράκτη γίνονται από εξειδικευμένους χειρουργούς οφθαλμιάτρους οι οποίοι έχουν εκπαιδευτεί ειδικά στην χρήση της νέας τεχνολογίας υπερήχων και Laser, για την επέμβαση καταρράκτη μέσα από μικρή τομή.

Ποια είναι τα νέα δεδομένα στην επέμβαση του καταρρράκτη;

Η επέμβαση καταρράκτη πλέον σήμερα έχει εξελιχθεί τρομακτικά τα τελευταία χρόνια και διαφέρει πάρα πολύ από τις παλαιότερου τύπου επεμβάσεις. Σε αυτό βοήθησε και η μεγάλη πρόοδος της τεχνολογίας των Lasers και των υπερήχων καθώς και η μεγαλύτερη και καλύτερη εξειδίκευση των χειρουργών οφθαλμιάτρων σε αυτόν τον τομέα.
Είναι απαραίτητο ο κάθε ασθενής πριν μπει στο χειρουργείο για επέμβαση να γνωρίζει όλα τα σχετικά της επεμβάσεως και να έχουν απαντηθεί οι περισσότερες από τις ερωτήσεις που τον απασχολούν.

Οι βασικές διαφορές είναι οι εξής:

1. Δεν χρησιμοποιείται ενέσιμη αναισθησία. Αυτό σημαίνει ότι η επέμβαση γίνεται εξ’ ολοκλήρου με αναισθητικές σταγόνες οι οποίες ενσταλάσσονται πριν και κατά την διάρκεια της επεμβάσεως.

2. Δεν χρειάζεται μεγάλη τομή για την αφαίρεση του καταρράκτη. Με άλλα λόγια το μάτι δεν σκίζεται, και δεν χρειάζεται να ραφτεί αργότερα, δηλαδή δεν μπαίνουν ράμματα. Όλη η επέμβαση γίνεται μέσα από δύο μικρές παρακεντήσεις (Εικόνα 1).

Πώς ακριβώς γίνεται η επέμβαση του καταρράκτη;

Κατά την διάρκεια της επέμβασης δημιουργείται ένα μικρό άνοιγμα στην πρόσθια κάψουλα του καταρράκτη (περιφάκιο) (Εικόνα 2). Μέσα από αυτό το άνοιγμα αφαιρείται ο φακός αφού πρώτα λιώσει (θρυμματιστεί) από υπερήχους ή Laser (Εικόνα 3). Ο καταρράκτης πρέπει να αφαιρεθεί χωρίς να θιχτεί καθόλου το σακουλάκι του (περιφάκιο) μέσα στο οποίο μπαίνει ο καινούριος φακός.

Αφού απομακρυνθεί όλος ο καταρράκτης και ξεπλυθεί και καθαριστεί όλος ο σάκος του περιφακίου, τοποθετείται ο καινούριος φακός (ανταλλακτικό – ενδοφακός) στην φυσιολογική θέση μέσα στο μάτι. Ο φακός αυτός μπαίνει μέσα από την μικρή παρακέντηση γιατί είναι αναδιπλούμενος (δηλαδή διπλώνει για να χωράει μέσα από μικρή τρύπα). (Εικόνα 4)

Η όλη επέμβαση διαρκεί περίπου δέκα λεπτά, το μάτι δεν πονάει, δεν ταλαιπωρείται, δεν κοκκινίζει, ούτε δημιουργείται φλεγμονή. Ο ασθενής σηκώνεται χωρίς να έχει καλυμμένο το μάτι, το οποίο αρχίζει να βλέπει αμέσως μετά την επέμβαση, και πηγαίνει στο σπίτι του.

Πόσο καιρό μένει ο ασθενής στο νοσοκομείο;

Η επέμβαση του καταρράκτη όπως είπαμε γίνεται στα χειρουργεία μιας ημέρας, διαρκεί 10-15 λεπτά, ενώ η όλη παραμονή στο νοσοκομείο είναι περίπου μια – μιάμιση ώρα

Ποια είναι η μετεγχειρητική πορεία του ματιού;

Όταν τελειώσει η επέμβαση του καταρράκτη και χωρίς να καλυφθεί το μάτι, ο ασθενής πηγαίνει σπίτι του, ενώ του έχουν δοθεί σταγόνες ενσταλάξεως τις οποίες και βάζει μόνος του. Την πρώτη μέρα η όραση παρουσιάζει κάποιες αυξομειώσεις λόγω της νέας πραγματικότητας που έχει δημιουργηθεί με τον καθαρό φακό μέσα στο μάτι. Τα χρώματα είναι πολύ έντονα, ιδιαίτερα το μπλε και το μοβ, και γενικά υπάρχει μια περίοδος αναπροσαρμογής που διαρκεί από μερικές ώρες μέχρι μια – δύο ημέρες.

Μετεγχειρητική φροντίδα μετά από επέμβαση καταρράκτη

1. Δίνονται σταγόνες οι οποίες ενσταλάσσονται αρκετά συχνά τις πρώτες ημέρες και μετά όλο και λιγότερο, μέχρι να σταματήσει η ενστάλαξή τους μετά από τρεις με τέσσερις εβδομάδες.
2. Ο ασθενής μπορεί να γυρίσει από την επόμενη ημέρα σταδιακά στις ασχολίες του. Δεν ισχύουν τα «όχι» και τα «μη» των προηγούμενων επεμβάσεων, μπορεί να δουλέψει, να δει τηλεόραση, να οδηγήσει, να λουστεί και γενικά να αρχίσει να ξαναμπαίνει στην φυσιολογική του ζωή με κανονικούς ρυθμούς.
3. Το μόνο ίσως που χρειάζεται να αποφύγει είναι η επαφή με το μάτι ιδιαίτερα το ρύγχος του κολλυρίου, ή γενικά το τρίψιμο με τα χέρια του και τα δάκτυλά του, για την αποφυγή του κινδύνου των μολύνσεων.
4. Μετά από 4 εβδομάδες οι μετεγχειρητικές επισκέψεις είναι ως εξής:
   • την επόμενη μέρα της επεμβάσεως,
   • μετά από μια εβδομάδα όπου γίνεται και πλήρης οφθαλμολογικός
   • έλεγχος συμπεριλαμβανομένης και της βυθοσκόπησης, και
   • μετά από ένα μήνα όπου δίνονται καινούρια γυαλιά για κοντά και αν χρειαστεί, βοηθητικά γυαλιά για μακριά.

    

Αξίζει να περιμένει κανείς για την επέμβαση του καταρράκτη;

Αντίθετα με τις παλιού τύπου επεμβάσεις όπου υπήρχε η λογική και η νοοτροπία («άστο να ωριμάσει» ή «περίμενε να κλείσει η κόρη», κ.τ.λ.) στην καινούρια επέμβαση του καταρράκτη με φακοθρυψία ισχύει ακριβώς το αντίθετο. Δηλαδή, όσο πιο νωρίς τόσο καλύτερα, γιατί όσο πιο ώριμος και σκληρός είναι ο καταρράκτης τόσο δυσκολότερο γίνεται το «λιώσιμό» του και η αναρρόφησή του. Γι’ αυτό το λόγο εφ’ όσον κάποιος έχει καταρράκτη και αυτό έχει προκαλέσει την μείωση της οράσεώς του δεν αξίζει να περιμένει, αντίθετα υπάρχει όφελος από την έγκαιρη απομάκρυνσή του.