1. Τι είναι η διαθλαστική χειρουργική;
Διαθλαστικά είναι τα προβλήματα των ματιών που απαιτούν διορθωτικά γυαλιά (ή φακούς επαφής) για να διορθωθούν. Διαθλαστική χειρουργική είναι μία γκάμα επεμβατικών μεθόδων για την διόρθωση, μια για πάντα αυτών των προβλημάτων. Κυριότερος εκπρόσωπος της διαθλαστικής χειρουργικής είναι η φωτοδιαθλαστική χειρουργική, δηλ. η χρήση του Excimer Laser ως «εργαλείο» για την επέμβαση.
2. Υπάρχει μόνο μία τεχνική laser;
Υπάρχει μία αρχή πάνω στην οποία λειτουργεί το laser και αυτή είναι η αλλαγή της καμπυλότητας του κερατοειδή – του μπροστινού διαυγούς τμήματος- του ματιού με την χρήση laser. Οι δύο βασικές παραλλαγές είναι το PRK όπου το laser ενεργεί στην επιφάνεια του κερατοειδούς και το LASIK όπου ανασηκώνεται ένας επιφανειακός κρημνός και μετέπειτα το laser ενεργεί σε βαθύτερα στρώματα του κερατοειδή. Το LASIK μάλιστα είναι και ελληνική ανακάλυψη πριν 28 χρόνια από το πανεπιστήμιο της Κρήτης.
3. Ποια είναι καλύτερη τεχνική;
Και οι δύο είναι εξαιρετικά ασφαλείς και αξιόπιστες και ο οφθαλμίατρος θα σας συμβουλέψει ποια τεχνική ταιριάζει περισσότερο στα μάτια σας και στο πρόβλημά σας. Γενικώς, το PRK ενδείκνυται περισσότερο για απλές χαμηλές μυωπίες ενώ το LASIK για πιο σύνθετα προβλήματα.
4. Πώς ακριβώς δουλεύει το laser για την διόρθωση των διαθλαστικών προβλημάτων;
Το Excimer laser, επεμβαίνει στον κερατοειδή χιτώνα –το πρόσθιο, διαφανές τμήμα του ματιού- εξωτερικά, αλλάζοντας την καμπυλότητα της πρόσθιας επιφάνειάς του. Συγκεκριμένα τον επιπεδώνει στην μυωπίας ενώ αυξάνει την καμπυλότητά του στην υπερμετρωπία. Επίσης αφαιρεί και τον αστιγματισμό.
5. Είναι κανονική εγχείρηση;
Αν και θεωρείται χειρουργική επεμβατική πράξη, δεν χρειάζεται ούτε χειρουργείο, ούτε αναισθησία, ούτε χρησιμοποιούνται κλασσικές χειρουργικές πρακτικές. Οι επεμβάσεις γίνονται σε επίπεδο εξωτερικού ιατρείου (διαθλαστικά κέντρα), όχι σε νοσοκομεία, αλλά με την τήρηση όλων των προδιαγραφών ασφάλειας και αντισηψίας, όπως και στις εγχειρήσεις.
6. Πόση ώρα κρατάει η επέμβαση;
Η επέμβαση αυτή καθεαυτή κρατάει 1-2 λεπτά μόνο, όμως οι προεγχειρητικοί και μετεγχειρητικοί χειρισμοί προετοιμασίας ανεβάζουν τον χρόνο σε 15-20 λεπτά το κάθε μάτι. Έπειτα ο ασθενής εξετάζεται στην σχισμοειδή λυχνία και αφού διαπιστωθεί ότι είναι εντάξει, επιστρέφει σπίτι του.
7. Υπάρχει πόνος ή άλλα δυσάρεστα συμπτώματα;
Όχι, δεν υπάρχει ούτε πόνος ούτε άλλα έντονα συμπτώματα. Τις πρώτες ώρες είναι πιθανό να υπάρχει ένα ήπιο αίσθημα ξένου σώματος στο μάτι το οποίο υποχωρεί σύντομα. Επίσης είναι πολύ πιθανό να δημιουργηθεί παροδική ξηροφθαλμία μετά το laser (η οποία σε μερικές περιπτώσεις, ιδιαίτερα στις γυναίκες, είναι έντονη) και αντιμετωπίζεται με τεχνητά δάκρυα για 1-4 μήνες.
8. Σε πόσο καιρό αποκαθίσταται η όραση;
Η όραση είναι ελαφρώς θολή την πρώτη μέρα, αλλά βελτιώνεται εντυπωσιακά από την επόμενη. Γενικά η αποκατάσταση της όρασης είναι πολύ γρήγορη και σταθεροποιείται μέσα σε 2-3 μέρες.
9. Υπάρχουν επιπλοκές και μπορεί να συμβεί κάτι κακό στα μάτια μετά το laser;
Το laser είναι μια επεμβατική πράξη και καμία επέμβαση δεν είναι ελεύθερη κινδύνου ή επιπλοκών. Όλες όμως οι μελέτες και οι στατιστικές την κατατάσσουν σαν μία από τις ασφαλέστερες επεμβάσεις που εκτελούνται ανά τον κόσμο σε όλες τις ιατρικές ειδικότητες, με ελάχιστες επιπλοκές.
10. Είναι σίγουρο ότι θα μηδενιστεί το πρόβλημα και θα απεξαρτητοποιηθώ από το γυαλιά μου;
Εξαρτάται από 4-5 παραμέτρους: το διαθλαστικό πρόβλημα που αντιμετωπίζουμε (μικρό ή μεγάλο), την συνεργασία του ασθενή, την ιδιοσυγκρασία του ματιού (δηλ. την ιδιαίτερη βιολογική αντίδραση του ιστού του ματιού στο laser), το μηχάνημα laser που χρησιμοποιείται (παλαιάς ή νέας γενεάς) και φυσικά τον οφθαλμίατρο που εκτελεί την επέμβαση.
Γενικά ένα μεγάλο ποσοστό ασθενών δεν χρειάζονται καθόλου τα γυαλιά τους. Ένα μικρότερο ποσοστό τα χρειάζεται ως βοηθητικά κάποιες ώρες και τέλος κάποιοι λίγοι δεν απαλλάσσονται καθόλου από αυτά. Σε αυτή τη περίπτωση και μετά την πάροδο 2-3 μηνών (τουλάχιστον) στις περισσότερες περιπτώσεις (αν το επιτρέπει και η ανατομία του ματιού) μπορεί να γίνει συμπληρωματικό laser.
11. Πότε μπορώ να επιστρέψω στις καθημερινές μου ασχολίες;
Σταδιακά από την επόμενη μέρα. Βέβαια απαγορεύεται η επαφή με τα μάτια τις πρώτες 3-4 μέρες. Επίσης τις πρώτες 2 εβδομάδες είναι καλύτερα ο ασθενής να αποφεύγει τα μέρη με επιβαρημένη ατμόσφαιρα, την χρήση καλλυντικών στα μάτια καθώς και την χρήση γυμναστηρίου.
12. Πότε μπορεί αν κάνει κάποιος laser;
Οι βασικές προϋποθέσεις είναι ο υποψήφιος να έχει συμπληρώσει το 18ο έτος της ηλικίας του και να έχει σταθερές μετρήσεις για τουλάχιστον ένα χρόνο (να μην αλλάζουν οι μετρήσεις των γυαλιών). Επίσης είναι απαραίτητο να μην υπάρχουν παθολογικές καταστάσεις ούτε στο μάτι (ερπητικές λοιμώξεις, φλεγμονές, προβλήματα του βυθού κτλ) αλλά και γενικότερα (ζαχαρώδης διαβήτης, νόσοι του κολλαγόνου κτλ). Ο οφθαλμίατρός σας μπορεί να σας ενημερώσει για όλα αυτά.
13. Είναι ακριβή η επέμβαση; Γίνεται σε δημόσια νοσοκομεία; Καλύπτεται από ταμεία;
Οι διαθλαστικές επεμβάσεις στηρίζονται σε πολύ προηγμένη τεχνολογία και πραγματοποιούνται μόνο από οφθαλμίατρους που έχουν εξειδικευτεί πάνω στον συγκεκριμένο τομέα. Γι’ αυτό το λόγο και υπάρχει ένα σοβαρό κόστος το οποίο όμως αποσβένεται μέσα σε λίγα χρόνια, από την αποφυγή χρήσης γυαλιών, φακών, καθαριστικών υγρών κτλ, όπως επίσης συνυπολογίζεται και μία σημαντικότατη βελτίωση της ποιότητας όρασης και της ποιότητας ζωής του ασθενή. Όλα αυτά κάνουν την επένδυση του ασθενή σε μία επέμβαση laser να αξίζει τον κόπο.
Καλύπτεται οικονομικά από ορισμένες ιδιωτικές ασφάλειες ενώ κάποια ταμεία αναλαμβάνουν μέρος του κόστους της επέμβασης. Η εφαρμογή της διαθλαστικής χειρουργικής στα δημόσια νοσοκομεία είναι ακόμα σε εκκρεμότητα, εκτός από το Πανεπιστήμιο Κρήτης.