1. Τι είναι η ηλικιακή εκφύλιση της ωχράς;
Είναι η βλάβη – εκφύλιση της κεντρικής παροχής του αμφιβληστροειδή που λέγεται ωχρά-. Αμφιβληστροειδής είναι το φωτοευαίσθητο τμήμα στο πίσω μέρος του ματιού (κάτι σαν το φιλμ της φωτογραφικής μηχανής) που μετατρέπει το φως σε νευρικά ερεθίσματα που μεταφέρονται στον εγκέφαλο.
2. Τι προκαλεί την εκφύλιση της ωχράς κηλίδας;
Συνήθως η ηλικιακή εκφύλιση της ωχράς είναι μια γεροντική κατάσταση μέρος της γενικότερης γήρανσης του σώματος. Αν και τα ακριβή αίτια της νόσου δεν έχουν βρεθεί, επιδημιολογικές μελέτες έδειξαν ότι το οικογενειακό ιστορικό (κληρονομικότητα), καρδιαγγειακά νοσήματα, υπερέκθεση στον ήλιο κατά την διάρκεια της ζωής (ιδίως σε ανοιχτόχρωμες ίριδες), είναι προδιαθετικοί επιβαρυντικοί παράγοντες.
3. Υπάρχουν πολλές μορφές της νόσου;
- Η ξηρά μορφή, που είναι συχνότερη, με αργή και σχετικά καλοήθη πορεία που γενικώς δεν προκαλεί σεσημασμένες απώλειες της κεντρικής όρασης.
- Η υγρά μορφή, σπανιότερη, πιο επιθετική, με γρήγορη εξέλιξη που προκαλεί μεγαλύτερη απώλεια όρασης.
4. Ποια είναι τα συμπτώματα της νόσου;
Ποικίλουν. Μεταμορφοψία (όπως μέσα στο νερό), μικροψία (μικρότερο μέγεθος), διαταραχή της όρασης, κεντρικά ή παρακεντρικά σκοτώματα (μικρά νησίδια κακής οράσεως) ή ένα γενικότερο κεντρικό θάμπωμα. Σε πιο προχωρημένες μορφές έχουμε εκτεταμένες απώλειες της κεντρικής όρασης.
5. Τι πρέπει να κάνει ο ασθενής που έχει κάποια από αυτά τα συμπτώματα;
Να επισκεφτεί αμέσως τον οφθαλμίατρο. Είναι σημαντική η χρονική στιγμή της διάγνωσης και η έγκαιρη έναρξη της θεραπείας της νόσου.
6. Υπάρχει θεραπεία;
Καταρχήν το θερμικό laser. Μπορεί να είναι αποτελεσματικό ιδιαίτερα στις πρώιμες φάσεις.
Η φωτοδυναμική θεραπεία. Είναι η σημαντικότερη εξέλιξη τα τελευταία χρόνια επειδή προσφέρει ελπίδα ακόμα και σε προχωρημένες μορφές της νόσου. Δεν είναι πανάκεια αλλά σε μεγάλο αριθμό περιπτώσεων σταθεροποιεί την κατάσταση και σε ένα μικρότερο αριθμό βελτιώνει την όραση των ασθενών.
Νέα φάρμακα που εξελίσσονται και αναμένονται έχουν να κάνουν με αναστολή της αγγειογέννεσης που είναι και η «ρίζα» του κακού και η βασική αιτία της νόσου.
7. Χρειάζεται χειρουργείο;
Στη μεγάλη πλειοψηφία των περιπτώσεων όχι. Σε μεμονωμένες όμως περιπτώσεις έχει θετικά αποτελέσματα.
8. Οι βιταμίνες και τα ιχνοστοιχεία βοηθούν στην εκφύλιση της ωχράς;
Σημαντικότερο απ΄ όλα είναι μια ισορροπημένη μεσογειακή δίαιτα που περιλαμβάνει πολλά φρέσκα φρούτα και λαχανικά.
Είναι παραταύτα αποδεδειγμένο ότι ορισμένες βιταμίνες με ισχυρή αντιοξιδωτική δράση (όπως η Α, C, Ε) και ορισμένα μέταλλα, όπως ο ψευδάργυρος, βοηθούν πολύ στη πρόληψη αλλά και στην βραδύτερη εξέλιξη της ηλικιακής εκφύλισης της ωχράς και συνιστώνται ως συμπληρώματα διατροφής πάντα με την καθοδήγηση των ειδικών.
9. Πώς γίνεται η διάγνωση της νόσου;
Ο ίδιος ο ασθενής αυτοεξετάζεται με τις ειδικές κάρτες του AMSLER σε τακτά διαστήματα. Ο οφθαλμολογικός έλεγχος περιλαμβάνει – εκτός του βασικού ελέγχου και βυθοσκόπησης- αγγειογραφία βυθού με φλουορεσίνη (φλουοροαγγειογραφία) ή ινδοκυανίνη (IGG) και άλλες εξειδικευμένες απεικονιοτικές εξετάσεις του βυθού του ματιού.
10. Αν κάποιος πάσχει από ηλικιακή εκφύλιση αξίζει τον κόπο να χειρουργηθεί για καταρράκτη;
Ανάλογα την περίπτωση και την γνώμη του θεράποντος ιατρού. Γενικώς, η όποια μετεγχειρητική βελτίωση (έστω και μικρή) είναι σημαντικό βοήθημα για τους ασθενείς και συνιστάται να προχωρούν σε επέμβαση καταρράκτη, αλλά με επιφυλακτική πρόγνωση.